HomeKhi nói về âm thanh, bạn thường nghe nhắc đến những khái niệm liên quan đến tần số âm thanh như Bass, Mid hoặc Treble (bát – mít – trép), đó là những từ được dùng để chỉ âm trầm, âm trung và âm cao. Vậy định nghĩa cơ bản của chúng là gì?
Bản chất của âm thanh là các sóng dao động cơ học (thường xét trong môi trường không khí), và một trong những đơn vị cơ bản nhất của âm thanh chính là tần số. Tai người có khả năng nghe được dải tần số âm thanh trong khoảng từ 20Hz đến 20kHz (số lần dao động từ 20 đến 20.000 lần/giây). Và để dễ xác định hơn thì người ta thường chia dải tần số từ 20Hz đến 20KHz này ra làm 3 “khoảng tần số” cơ bản, đó chính là Bass, Mid và Treble. Những tần số nào vượt ra khỏi giới hạn từ 20Hz đến 20kHz sẽ được gọi là hạ âm (nếu thấp hơn 20Hz) và siêu âm (nếu cao hơn 20kHz).
Bạn có thể nghe thử các tần số âm thanh ở video dưới đây. Tuy nhiên nên nghe bằng 1 cặp loa khá tốt trở lên mới cảm nhận được đầy đủ dải tần số này (nếu nghe bằng loa vi tính chất lượng quá kém thì bạn sẽ phát hiện ra là ở những tần số quá thấp hoặc quá cao bạn sẽ không nghe thấy gì cả, tức là do cặp loa mà bạn đang nghe không đủ khả năng phát ra được những tần số đó), ngoài ra cũng chống chỉ định với bạn nào bị “say tàu xe” nhé.
BASS :
Dải tần số Bass cũng được chia nhỏ ra thành:
- Low bass (Deep bass) : ~ 20Hz – 80Hz
- Bass : ~ 80Hz – 320Hz
- Upper bass (High bass) : ~ 320Hz – 500Hz
Bass là dải tần số thường bị đánh giá sai lệch nhiều nhất trong âm thanh. Người nghe thiếu kinh nghiệm thường nhầm lẫn giữa “độ sâu” và “cường độ” của âm Bass. Khi nghe những dàn loa đang chơi “nhạc mạnh” với âm lượng lớn thì chưa chắc đó đã là Bass tốt. Một bộ loa có âm Bass tốt sẽ thể hiện được những tần số rất thấp (Bass xuống rất sâu) ngay cả ở mức âm lượng không quá lớn, không bị rền, không có cảm giác âm Bass bị “kéo đuôi”.
Tuy nhiên đó là những định nghĩa về mặt lý thuyết, còn về sở thích thì mỗi người lại khác nhau và còn phụ thuộc cả vào thể loại âm thanh – âm nhạc đang trình diễn, không thể mặc định âm Bass như thế nào là “hay nhất” được. Ví dụ khi nghe nhạc Rock, nhạc Electronic thì Bass nghe phải chắc, gọn, dứt khoát và có lực thì sẽ phù hợp hơn. Ngược lại nếu nghe nhạc Pop – Ballad, Country thì lại cần âm Bass trầm sâu một cách thật mềm mại và tinh tế…
MID :
Mid là dải tần số phổ biến nhất trong tự nhiên (giọng nói con người, tiếng sóng biển, tiếng kêu của đa số loài động vật, âm thanh trong sinh hoạt hàng ngày…), đôi tai chúng ta nhạy cảm nhất và cũng đánh giá chính xác nhất ở dải tần số này. Một âm Mid được coi là tốt khi có sự rõ ràng, mượt mà, độ chi tiết tốt và làm cho người nghe cảm thấy dễ chịu.
- Low mid : ~ 500Hz – 1kHz
- Mid : ~ 1kHz – 2kHz
- High mid : ~ 2kHz – 6kHz
TREBLE :
Có dải tần số âm thanh trải dài từ khoảng 6kHz đến 20kHz, âm Treble góp phần làm tăng độ chi tiết, tươi sáng, sắc bén của mọi âm thanh ta nghe thấy trong cuộc sống. Tiếng Treble “ngon” sẽ không bị quá “bén” hoặc chói gắt, mà sẽ thánh thót và “trong vắt như pha lê”. Do cấu tạo sinh học của lỗ tai và vùng não cảm nhận âm thanh, con người chỉ nghe được tới khoảng tần số 20kHz, nhưng theo 1 số cuộc nghiên cứu của những hãng âm thanh hàng đầu trên thế giới thì ở những tần số siêu âm (cao hơn 20kHz) con người tuy không nghe được những vẫn “cảm nhận” được, góp phần làm gia tăng cảm xúc khi nghe nhạc. Do đó đã có khá nhiều nhà sản xuất tạo ra những chiếc loa có thể phát ra tần số cực cao (khoảng trên 30kHz) nhằm làm tăng “cảm giác nghe” của những thính giả khó tính.
Hãy lắng nghe mọi âm thanh trong cuộc sống
Hầu như tất cả những âm thanh chúng ta được nghe trong cuộc sống đều không chỉ nằm ở 1 tần số cố định, mà luôn là sự hòa trộn theo một tỉ lệ nào đó trong 3 dải tần số nói trên. Điều này đã góp phần tạo nên thế giới phong phú mà chúng ta cảm nhận bằng… lỗ tai mỗi ngày.
